Kendine yeni iş kurmak isteyen girişimciler için bu sayfamızda kültür mantarı yetiştiriciliği hakkında bilgiler alacağız. Kültür mantarı üretimi konusunda bilinmesi gerekenler nelerdir? Kültür mantarı nasıl yetiştirilir? Mantar nerelerde ve nasıl yetişir? Üretim aşamasında nelere dikkat etmek gerekir?
Öncelikle önemli bir hatırlatma yapmak isteriz. Kültür mantarı yetiştirme aşamasına geçmeden önce yetiştiricilik konusunda yeterli bilgiye sahip olmak son derece önemlidir.
Kültür mantarının özelliklerini, nerelerde yetiştiğini, ne tür ortamlarda, nasıl yetiştiğini bilmek gerekir. Kültür mantarlarının ihtiyaç duyduğu besinlerin yani kompostun düzgün yapılması gerekir. Yetiştiği ortamın mantarın gelişebileceği değerlere sahip olması gerekir.
Kısaca kültür mantarı yetiştirerek para kazanmak için üretim konusunda kapsamlı araştırmalar yapmalısınız. Yeterli ön bilgiye sahip olmadan işe girişmek girişimcileri hayal kırıklığına uğratabilir.
Ülkemiz kültür mantarı yetiştirme konusunda oldukça uygun imkanlara sahip. Devletimiz yeni girişimciler için günden güne yeni fırsatlar sunuyor. Gerek Tarım ve Orman Bakanlığı gerekse Halk Eğitim Merkezi Müdürlükleri, açtığı kültür mantarı yetiştiricilik kursları vasıtasıyla devletimiz yeni iş kuracak girişimcileri desteklemektedir.
Yeterli sermayeniz yoksa KOSGEB kredileri sayesinde kendi işinizi kuracak uzun vadeli, faizsiz kredi veya geri ödemesiz hibe destekleri alabilirsiniz. Özellikle genç girişimciler ve bayanlar için sağlanan cazip teşviklerden yararlanabilirsiniz. Yeter ki bu işi yapmaya istekli olun. Her şey sizin lehinize olacaktır.
İçindekiler
Başlamadan Önce Bilinmesi Gerekenler!
Hemen hemen herkes bir gün kendisine ait bir iş kurmak ister. Kimisi için bu hayal olmaktan öteye geçemezken kimisi için başarısızlıkla sonuçlanan bir girişim olmuştur. Kimisi için ise hala canlılığını koruyan bir hayal olarak durmaktadır.
Kendi işini kurmak isteyenler için kültür mantarı yetiştiriciliği, günümüz şartlarında yapılabilecek en ideal yeni iş fikirleri arasındadır. Kendi işinin patronu olmanın yanında devlet destekleri alınabilen işlerden birisidir.
Bu sayfamızda ticari olarak kültür mantarı yetiştirmek isteyen girişimciler için başlıca bilinmesi gerekenleri incelemeye çalışacağız. Fakat giriş bölümünde bahsetmiştik, Devlet Kurumları tarafından açılan yetiştiricilik kurslarına katılarak uzman kişi eğitimi almak başarı şansını arttıracaktır. Ön bilgi olarak mantar yetiştiriciliğinde kullanılan bazı terimleri iyi bilmek gerekir.
Kompost konusu mutlaka iyi öğrenilmelidir. Kompost yapımı kesinlikle atlanılmamalıdır. Konuya tamamen hakim olunduktan sonra yetiştirme aşamasına geçilmelidir. Kompost nedir? Kompost nasıl yapılır? Kompost yapımında nelere dikkat etmek gerekir?
Kültür mantarı nerelerde yetişir? Yetiştirirken nelere dikkat etmek gerekir? Yetiştirme yerinin ısısı, nemi, ışık miktarı, havalandırması nasıl olmalıdır? Üretim maliyeti ne kadardır? Kazancı ne kadardır? Bu işten ne kadar para kazanılır?
Kültür mantarı yetiştirme işine başlangıçta ne kadar sermaye gerekir? Kültür mantarı fiyatları ne kadardır? Maliyeti ve kazancı karşılaştırıldığında kültür mantarı yetiştiriciliği karlı bir iş modeli midir? Başlangıç aşaması ile hasat zamanı arasındaki süre ne kadardır?
Bu işe başlamadan önce iyice araştırılması gereken başlıca konu başlıkları bu şekildedir. Daha kapsamlı araştırma yapmak sizin yararınıza olacaktır. İsterseniz yukarıda listelediğimiz konuları kısa kısa inceleyelim. Kültür mantarı üretimi yapmak isteyenlere ön bilgi vermeye çalışalım.
Tekrar hatırlatmak isteriz, bu işe başlamadan önce işin yapılışını iyice öğrenmelisiniz.
Kültür Mantarı Nasıl Yetiştirilir?
Kültür mantarı yetiştirme işine girmek isteyenler için öncelikle bir kaç şey söylemek isteriz;
Yapılan araştırmalar sonucunda ülkemizde kültür mantarı üretimi için yola çıkan girişimcilerin büyük çoğunluğu maalesef başarısız olmuştur. %80’lik kısım bu işte 1 ile 5 yıl arasında tecrübeye sahiptir. Bu da uzun vadede sadece %20’lik bir kısmın başarılı olduğu anlamına geliyor. Birçok girişimci kısa süre sonra işletmesini ya bırakıyor ya da devretmek zorunda kalıyor.
Yeterli donanıma sahip olmadan atılan adımların sonunda karşılaşılan son maalesef bu şekilde oluyor.
Uzmanlara göre mantar yetiştiriciliğinde başarısızlıkla sonuçlanan girişimlerin en büyük sebebi, yeterli bilgi ve birikime sahip olmadan yapılan yatırımlardır. Başarısızlığa götüren en önemli ikinci hata, atılan yanlış adımlar olarak gösterilmiştir.
Bu iki faktör birleşince başarısızlık kaçınılmaz son olmuştur.
Mantar yetiştiriciliği, teknik bilgi gerektiren bir iştir. Özellikle kompost yapımı, kültür mantarı üretiminde en önemli ve işin en zor kısımdır. Başarı oranına direkt etki eden faktör kompost yapımıdır! Yeni girişimciler ilk başlarda kompost yapımına yönelmemelidir!
Torbalanmış ve içinde misilleri konulmuş hazır kompostlar tercih edilmelidir. Basamakları teker teker çıkmak, yavaş yavaş ilerlemek uzun vadede başarıya götüren en önemli kuraldır.
İlk 6 ay hazır kompost kullanarak üretim yapmak çok önemlidir!
Kompost Nedir?
Anlayacağımız dilde kompost nedir sorusunun karşılığı, mantar besinidir diyebiliriz. Mantarlar, bulundukları ortama göre yetişirler. Büyüyüp yetişmesi için de bazı besinlere ihtiyaç duyarlar. Mantarların besin ihtiyaçlarının karşılanması için bazı organik maddelerin ayrıştırılması ve bazı besin elementlerinin karışımı ile elde edilen ortama kompost denir.
Kültür mantarı yetiştiriciliğinde kompostlar hayati önem taşır. Daha doğrusu her çeşit mantar yetiştiriciliğinde kompost ortamı çok önemlidir. Adı üzerinde mantarların besin kaynağıdır. Doğru yapılmayan kompostlarla beslenen mantarların gelişmesi beklenemez.
Bu yüzden üretim yapacak kişilerin kompost yapımı konusunda iyice bilgi sahibi olması gerekir. Kompost yapımı, başarılı bir kültür mantarı yetiştiricisi olmak için birinci ve en önemli kuraldır.
Kompost yapımı kesinlikle atlanmaması gereken aşamadır.
Kompost yapımı uzmanlık gerektiren bir işlem olduğu için bu konuda uzman kişilerin bilgisine baş vurulmalıdır. İlk başlarda hazır satılan kompostlarla başlanmalıdır. Üretim 5-6 ay gibi bir süre boyunca hazır kompostlarla yapılmalıdır.
Bir taraftan kendi üretiminiz kompostları da kullanarak deneme yanılma yöntemi ile sonuca ulaşıncaya kadar bu işlemi devam ettirmelisiniz. Kompost yapımı kültür mantarı yetiştiriciliği işinde hayati öneme sahiptir. Bu kuralı anladığınızı var sayıyoruz.
Kültür Mantarı Nerelerde Yetişir?
Kompostların ardından dikkat edilmesi gereken diğer nokta ise yetiştirilen ortamdır. Kültür mantarları, güneş ışığına gerek duymaz. Hatta güneş ışığından uzak tutmak gerekir.
Güneş ışığına maruz kalan kültür mantarlarının üzerinde lekeler oluşabilir. Bu da mantarda hastalıklara sebep olur. Kaliteyi düşürür. İstenmeyen sonuçlara yol açar.
Evin kullanılmayan bodrum katları, mağaralar, soğuk hava depoları, ambarlar üretim yapmak için uygun yerlerin başında gelir. Kültür mantarı, güneş ışığı almayan her yerde rahatlıkla yetiştirilebilir.
Yetiştirme Yerinin Özellikleri:
Kültür mantarlarının üretileceği ortamlar suni olarak yapılacaksa odaların nemi, ısısı ve havalandırılması düzgün bir şekilde yapılmalıdır. Bunun için ihtiyaç duyulan özel alet ve ekipmanların temin edilmesi gerekir.
Havalandırma için aspiratör, ısı kontrolü için klima, ortamın derecesini ölçmek için termometre, nemini ölçmek için higrometre, pülverizatör (püskürteç) ve ortamın havalandırma sistemini otomatik olarak çalıştırmak için zaman saati başlıca ihtiyacınız olacak alet ve ekipmanlar arasındadır.
Tesiste yol, elektrik, su gibi imkanlara sahip olması gerekir.
Üretim yapılacak yer ne bir tepe üzerinde ne de dere kenarında olmalıdır.
Yakınlarda ağaç bulunmamalıdır. Kompost yapımı dışarıda yapılacaksa kompostun üzerine ağaç yaprakları, toz, toprak vb maddelerin karışmaması gerekir.
Tesisin nüfus yoğunluğunun fazla olmadığı, kıraç bir bölgede olması gerekir. Kompost yapımı karışımları sağlık açısından sakıncalı olabilir.
Bu yüzden yerleşim yerlerine yakın bölgelerde kurulan işletmeler denetimlerde sorunlarla karşılaşabilir. İleride doğabilecek bu tarz sorunların önüne geçmek için tesisin yerleşim alanlarına uzak olmasına dikkat etmek gerekir.
Ayrıca çevrede yaşayan bölge sakinleri tarafından da sıkıntılı olacağından, kültür mantarı yetiştiriciliği yerleşim yerlerinin uzağında yapılmalıdır.
Üretim yapılacak tesisin yerleşim yerlerinden uzak, ağaçlık bölgelerin az olduğu, yol, su, elektrik ihtiyaçlarının karşılandığı ve tarıma elverişli olmayan araziler üzerine kurulması gerekir.
Mantar Yetiştirme Yerlerinde Dikkat Edilecek Noktalar:
Kültür mantarı yetiştirmenin zorlukları sırası ile kompost yapım aşaması ve üretim yapılacak uygun bir yer bulmaktır. Bu iki aşamadan sonraki aşamalar biraz daha kolaylaşır.
Bütün aşamalar başarılı bir şekilde yerine getirildikten sonra kültür mantarı yetiştirerek para kazanılır. Yani diktiğiniz fidanlar meyve vermeye başlar. İşin en güzel tarafı, artık mantar üretimi yaparak kendi işinizin patronu olmuşsunuzdur.
Fakat tekrar tekrar hatırlatmakta fayda görüyoruz. Bu yazımızda kültür mantarı yetiştirmek isteyenler için ön bilgiler veriyoruz. Başlangıçtan önce dikkat edilecek başlıca önemli hususları değerlendiriyoruz.
Sadece yüzeysel bilgiler ışığında, yeterli uzman görüşü alınmadan işe başlanılmaması gerektiğini tekrar hatırlatmak isteriz. Yeni bir iş kurmak isteyenler için mantar yetiştiriciliğini öneririz. Fakat defalarca dediğimiz gibi yeterli bilgi birikim edindikten sonra yapmanızı tavsiye ederiz.
Kültür mantarı yetiştirme yerlerinde dikkat edilecek başlıca önemli hususları da gözden geçirelim. Üretim yapılacak ortam için aşağıdaki hususlara da dikkat etmek gerekir.
Ortamın Isısı:
Mantarın miseli (tohumu) kompost ile karışım aşamasında ortamın ısısı 20-25 derece arasında olmalıdır. 25 derecenin üzerine çıkılmamasına dikkat etmek gerekir.
25 derecenin üzerinde tohumunun gelişimi yavaşlar. 30 dereceye çıktığında ise ölür. Örgü toprağı örtüldükten sonra derecenin düşürülmesi gerekir. Bu aşamada sıcaklık 15 derece ile 18 derece arasında tutulmalıdır.
15 derecenin altına inilmemeli, 18 derecenin üzerine çıkılmamalıdır. Mantarın gelişiminin sağlıklı gerçekleşmesi için bu çok önemlidir.
Nem Miktarının Ayarlanması:
Kültür mantarı yetiştirme esnasında bütün aşamalarda (ekimden sonra, miselin yani tohumun ön gelişme odasında) ihtiyaç duyulan nem miktarı %70 ile %90 arasında tutulmalıdır.
Higrometre vasıtası ile ortamın nemi sürekli kontol edilmeli, nem oranının %70 – %90 arasında olmasına dikkat edilmelidir.
Işıklandırma:
Kültür mantarları güneş ışığına ihtiyaç duymayan bir bitkidir.
Mantarın güneş görmemesi sağlanmalıdır. Güneş, mantarlarının gelişimi olumsuz etkiler. Şapkalarda lekelenmelere yol açar. Bu da kalitenin düşmesi hatta mantarın ölümüne kadar gidebilir.
Bu yüzden ortamın güneş ışığından uzak olması gerekir.
Havalandırma:
Ortamın havalandırılması, tohumun gelişme süresinde yükselen ısı ve nem oranını düşürmek için yapılmalıdır. Fakat örtü toprağı örttükten sonra baş bağlama ve hasat zamanında havalandırma çok önemlidir.
Mantarların gelişimi sürecinde karbondioksit miktarının yükselmemesine dikkat etmek gerekir. Yükselen karbondioksit miktarı, kültür mantarı veriminin hızla düşmesine sebep olur.
Bu yüzden mantarın gelişme süresinde ortamda sürekli temiz hava bulunmalıdır. Gelişim süresi boyunca ortam havalandırması aktif olarak yapılmalıdır.
Hasat Ne Zaman Yapılır?
Hasat için geçen süre 90 ile 100 gün arasında değişir. Bütün işlemleri doğru şekilde yaptıktan yaklaşık 3 ay sonra ilk hasat gerçekleşir. Böylelikle kültür mantarı üretiminden para kazanmak için geriye sadece hasadı toplamak ve satışını yapmak kalır. İşin en zevkli kısmı bu olsa gerek! Ne dersiniz?
Peki kültür mantarı yetiştirmek karlı bir iş midir? Bu işten ne kadar para kazanılır? Kültür mantarı fiyatları ne durumda? Başlangıç için ne kadar bir sermaye gerekir?
Buraya kadar hep kültür mantarının yetiştirme süreçleri hakkında konuştuk. Dikkat edilecek kuralları, yetiştiricilik işleminin nasıl yapıldığını anlatmaya çalıştık.
İşin en heyecanlı kısmını sona bıraktık.
Kültür mantarı yetiştirerek para kazanmak isteyen girişimciler için bu işte para var mı? Karlı bir iş modeli mi? Kısaca bu konu üzerinde de konuşalım.
Kültür Mantarı Yetiştirmenin Maliyeti:
İşin içine para girdiği zaman daha dikkatli davranmakta fayda var. Bu yüzden kültür mantarı yetiştirmek isteyenler için tam bir rakam veremeyiz. Bu konuda kimseyi yanlış yönlendirmek istemiyoruz. Fakat müthiş bir önerimiz var!
Cebinizden hiç para çıkmadan kendi işinizi kurabilirsiniz.
Nasıl mı?
Giriş bölümünde söylemiştik. Kaçıranlar için tekrarlayalım. Devletimiz yeni girişimciler için çok cazip destekler vermektedir. Yeni bir iş kuracaklar için hibe destekleri, 5 yıla varan geri ödemesiz, faizsiz kredi seçenekleri, özellikle gençler ve hanımlar için teşvik programları sunmaktadır.
Kültür mantarı yetiştiriciliği de devlet destekleri kapsamına giren bir iş modelidir. Devlet desteklerinden yararlanma şansınız oldukça yüksektir. Bu yüzden ilk önce bu konu ile ilgili gerekli yerlerle görüşmenizi şiddetle tavsiye ederiz.
Cebinizden 1 lira dahi çıkmadan kendi işinizin patronu olmanız, kültür mantarı üretimi işi için oldukça yüksek bir ihtimaldir.
Ayrıca üretim için gerekli danışmanlık hizmetlerini ücretsiz şekilde alabilirsiniz. İhtiyaçlarınızın temini için hibe desteği alabilir, faizsiz uzun süreli geri ödemesiz kredilerden faydalanabilirsiniz.
Kültür Mantarı Fiyatları:
90-100 gün boyunca çalıştınız. Her kuralı özenle uyguladınız. Hasat zamanı geldi ve ilk hasadı gerçekleştirdiniz. Peki uğraşlarınıza değecek mi? Kültür mantarı yetiştiriciliği para kazandırır mı? Kültür mantarı yetiştirerek ne kadar para kazanılır?
Can alıcı soruların başında bu gibi sorular geliyor. Kültür mantarı yetiştiriciliği ile güzel paralar kazanmak mümkün. Pazarda bir kilo kültür mantarının fiyatı ortalama 10.00 TL’den satılıyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya gibi büyük şehirlerde bu rakam 15.00 TL’ye kadar çıkabiliyor.
Gelir gider tablosuna baktığımızda gider kısmında fazla bir şey görünmüyor. Gelir kısmında ise karşımıza oldukça tatminkar rakamlar çıkıyor. Dolayısı ile güncel iş fikirleri ailesi olarak biz, kültür mantarı yetiştiriciliği işinde para var diyoruz.
Yeni bir iş kurmak isteyenlere bu işi tavsiye ederiz.
Son olarak bir kaç başarı hikayesini de paylaşalım. Aramızda kültür mantarı üretimi konusunda çekinceleri olanlar varsa teşvik etmiş olalım…
- haberler.com İnternet sitesinin 13 Nisan 2018 tarihli “15 Bin TL Krediyle Mantar İşine Girdiler, Yılda 3,2 Milyon Lira Kazanıyorlar” başlıklı haberi…
- habertürk ekonomi sayfasının 07.02.2018 tarihli “Yapamaz Dediler İlk Seferde 12 Ton Üretti” başlıklı haberi…
- haberler.com İnternet sitesinin 8 Ağustos 2015 tarihli “Cennet Kaya Evinde Kültür Mantarı Yetiştirip 60 Bin Lira Kazanıyor” başlıklı başarı hikayesi haberi…
Son Söz:
Kültür mantarı yetiştiriciliği yaparak para kazananların başarı hikayelerini haberlerde ve internet ortamında sürekli izliyoruz. Bu başarılarda devlet tarafından desteklenen iş modeli oluşu da artı bir etken.
Sürekli ihtiyaç duyulan bir besin olması, getirisinin tatmin edici miktarlarda olması derken bir çok faktör baz alındığında, kültür mantarı yetiştirmek karlı bir iş fikri olarak karşımıza çıkıyor.
Kendi işini kurmak isteyenlere kültür mantarı yetiştirme işini gözümüz kapalı tavsiye ederiz. Değerlendirmelerini öneririz. Farklı bir iş düşünenleri “Yeni İş Fikirleri” bölümüne bekleriz.
